گلیم سوزنی‏ سایز ‏پادری‏ طرح ‏زندگی‏ بافت دشت مغان‏

گلیم دست بافته ای اصیل و شرقی است که به دلیل حجم و وزن پایین آن به نسبت قالی و قالیچه در بین عشایر کوچ‌نشین ایرانی کاربرد زیادی داشته و بافت آن همواره رایج بوده است. گلیم نوعی بافته داری پود نما است که دار آن مشابه دار قالی بافی است و تنها تفاوت بارز گلیم و قالی در این است که گلیم از تار و پود تشکیل شده و گره های روی سطح قالی را ندارد. به عبارت دیگر در بافت گلیم تنها در بین تارها پود گذاری شده و با شانه یا همان دفتین پود‌ها به هم فشرده می شوند. با فشرده شدن پودهای رنگی نقش اندازی بر روی سطح گلیم انجام می‌شود. ولی در بافت قالی بین پودها ردیف منظمی از گره های رنگی بافته می شود که نقش قالی را مشخص می‌کند و پودگذاری هیچ نقشی در طرح قالی ندارد. گلیم در مناطق مختلف ایران به دو دسته اصلی تقسیم می شود. گلیم های ساده باف یا دورو (که توضیحات آن ذکر شد)، سوزنی ها یا گلیم های یک رو که در آن طرح و نقش توسط پیچاندن خامه های رنگی دور تارها به صورت زنجیری ایجاد می‌شود. سوزنی ها در مناطق مختلف ایران نام های متفاوتی دارند از جمله در خراسان سفره کردی، در کرمان شیرکی پیچ، در آذربایجان سوماک، در اردبیل ورنی  (Varni)و در بین عشایر قشقایی رند (Rend) نامیده می شوند. در بافت گلیم و سوزنی از پشم، پنبه و به ندرت از ابریشم استفاده می شود.نقوش گلیم اغلب به صورت شکسته است ولی در مناطقی مثل استان‌های کردستان و همدان نقوش منحنی نیز دیده می شود. گلیم در گذشته اغلب برای زیر انداز استفاده می شده ولی امروز با خلاقیت تولیدکنندگان و بازرگانان این حوزه دستخوش تغییراتی در کاربری شده است. از جمله می توان به استفاده از گلیم در تولید و تزیینات کیف، مبلمان سنتی، رومیزی، رومبلی، کوسن، روتختی، روکش صندلی خودرو و ... اشاره کرد.

ورنی نوعی دست بافته زیبا و پشمین یا ابریشمی است که به عنوان زیر انداز و در پاره‌ای از مناطق به عنوان رو انداز یا تزیین آلاچیق و چادرهای عشایی به کار می‌رود. جنس ورنی گاه تلفیقی از ابریشم یا پشم است و بر روی دار بصورت عمودی بدون نقشه و بصورت ذهنی توسط زنان و دختران عشایر و مناطق روستایی بافته می شود. تولید ورنی بیشتر در فصل قشلاق ایل انجام می‌شود که عشایر فرصت کافی برای استراحت و سکونت در یک منطقه را دارند. در گذشته عشایر “دشت مغان”، “گرمادوز” و “ارسباران” پشم حاصل از دام هایشان را با دوک‌های معمولی می‌ریسیدند و به روش ابتدایی رنگ ریزی می کردند و آن را برای بافت ورنی آماده می‌ساختند.نوع بافت ورنی با ابریشم، از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است و از نظر وزن سبک تر و کم حجم تر از نوع پشمی آن است.