شواهد تاریخی نشان می­دهد نساجی سنتی از حدود 6000 سال پیش از میلاد در ایران رواج داشته است و در ادوار تاریخی شاهد رشد این هنر- صنعت به ویژه در دوره­های هخامنشی، ساسانی و سلجوقی  بوده ­ایم.

امروزه در بسیاری از استان­های ایران از جمله، خراسان بزرگ، سمنان، گلستان، یزد، کرمان، اصفهان، سیستان و بلوچستان، مازندران و گیلان بافت پارچه با دستگاه­های نساجی سنتی رواج دارد. دستگاه­های نساجی سنتی به صورت افقی طراحی شده­ اند و نوع سنتی آن بدون هیچ تجهیزات پیچیده­ ای توسط زنان در خانه­ های روستایی نصب و راه اندازی می­شود. نکته ­ی جالب توجه اینست که در برخی استان­ها در دهه­ های گذشته هنگام ساخت خانه، در سقف یکی از اتاق­های قلابی برای نصب دستگاه پارچه بافی و سکوی آجری برای نشستن بافنده تعبیه می­شده است که این نشان از رواج این هنر- صنعت به عنوان یک منبع درآمد مهم زنان روستایی دارد. نخ­هایی که بر روی دار به صورت افقی دوانیده می­شود تار پارچه و نخ­هایی که توسط بافنده با ماسوره از بین آن­ها عبور داده می­شود پود پارچه را تشکیل می­دهند. بنا به پیچیدگی بافت پارچه یه سری نخ­های عمودی بر روی دار پارچه بافی وجود دارد که کنترل آن با پای بافنده است. این پدال­ها تعیین کننده­ ی طرح و رنگ پارچه هستند.

امروزه از نساجی سنتی برای بافت پارچه ­های ترمه، مخمل، ابریشم بافی، دارایی بافی، شَعربافی، شال بافی، عبا بافی، شمدبافی، حوله­ بافی، چادرشب بافی، دستمال بافی و بافت پتو استفاده می­شود.