چاپ دستی قلمکار
قلمکاری نوعی تکنیک چاپ دستی بر روی پارچه است که تولید آن بیشتر در اصفهان رایج میباشد.
قلمکاری نوعی تکنیک چاپ دستی بر روی پارچه است که تولید آن بیشتر در اصفهان رایج میباشد. قلمکاری به شیوه امروزی از دوره صفویه رونق گرفت. در آن دوران هنرمندان اصفهانی با استفاده از مُهره های چوبی حکاکی شده بر روی پارچه نقوشی ایجاد میکردند که در آن زمان شیوهای نوین بود. قالب سازان با چوبهای سفت و سختی مانند چوب درخت گلابی مُهرهای چوبی با نگاره های متنوعی میسازند. این نگارهها اغلب نقوش گیاهی و حیوانی دارند. رنگ های عمدتا بدست آمده از مواد گیاهی یا شیمیایی را در آب حل کرده و روی سطح بالشتک مانندی پخش میکنند. مُهر در دست هنرمند قرار میگیرد و با برخورد به سطح بالشتک به رنگ آغشته میشود و با ضربهای محکم و سریع بر روی سطح پارچه کوبیده میشود. در سطح پارچههای پرنقش ممکن است بیش از ۱۰ مهر با نقوش مختلف و رنگهای متفاوت استفاده شود پس از خشک شدن رنگ نوبت به فرآیند تثبیت آن میرسد. در این مرحله پارچههای منقوش را در پاتیلهای بزرگ در معرض حرارت با بخار آب جوش قرار داده و پس از آن در حوضچههای آب قرار میدهند تا رنگ اضافه از پارچه ها خارج شود. در گذشته این مرحله در پاییندست رودخانه زایندهرود انجام میشده است.
اگر این مراحل به درستی انجام پذیرد پارچه قلمکار ثبات بسیار بالایی خواهد شد و به هیچ وجه در معرض شستشو و نورکمرنگ یا بیرنگ نخواهد شد. بهتر است پارچه قلمکار با آب سرد یا در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد و مایع لباسشویی شسته شود. اتو کشی با درجات حرارت بالا تأثیری در رنگ و دوام آن نخواهد داشت.