سفال گناباد

روستای مند در سه کیلومتری شمال شهر گناباد در استان خراسان رضوی واقع شده است. این روستا در حال حاضر تنها مرکز سفالگری در خراسان بزرگ است. قدمت سفال گری در این منطقه به هزاره سوم قبل از میلاد می رسد ولی هویت تاریخی و فرهنگی ثبت شده آن مربوط به اوایل قرن دوازدهم هجری است که با ساخت سفال هایی با نام بدل چینی شهرت یافت. سفال بدل یعنی نوعی سفال گری با گل چینی است که تولید آن در شرق ایران رواج زیادی داشته است.

امروزه به دلیل سهولت کار، سفالگران این منطقه از گل قرمز استفاده می کنند که بیشتر از رگه های خاک در شهر بیدخت در پنج کیلومتری گناباد تامین می شود. در حال حاضر روش سفالگری بیشتر چرخ کاری و بعضا قالب ریزی است. پس از پخت اولیه در کوره های گازسوز سنتی روی آن را با نقوش حیوانی (اغلب ماهی و پرنده)، گیاهی (اغلب گل و برگ و بته جقه)، هندسی و طرح های خورشید خانم و با رنگهای شاد نقاشی می کنند و دوباره در کوره های گازی پخت دوم را انجام می دهند. البته ناگفته نماند که در این منطقه پخت در کوره های نفتی هم به ندرت رواج دارد.

به دلیل مشابهت نقوش به کار رفته در سفال مند، گاهی سفال این منطقه با سفال میبد و شهرضا اشتباه گرفته می شود.