زیرانداز قالی و قالیچه

تولید قالی و قالیچه از گذشته تاکنون یکی از هنر- صنعت های مهم در ایران بوده است. برای بافت قالی بر روی دارهای مستطیل شکل فلزی یا چوبی، نخ های پشمی، پنبه ای یا ابریشمی را به صورت تارهای عمودی و با نظم خاصی سوار می کنند. سپس بافنده با کمک نقشه یا به صورت ذهنیگره زدن با نخ هایی از جنس پنبه، ابریشم یا پشم را شروع می کند. یک، دو یا سه نخ محکم به صورت افقی بعد از هر ردیف گره بر روی تارها کوبیده می شود که به آن پود می گویند. این عمل با شانه ای فلزی به نام دفتین صورت می گیرد. نوع دار (افق یا عمودی بودن آن)، نوع نخ مورد استفاده در تار، پود و پرز فرش، تعداد پودها، تراکم تارها، نوع نقشه، رنگ و طرح قالی، تکنیک گره زدن در هر منطقه ای از ایران با مناطق دیگر متفاوت است. به عنوان مثال در مناطق روستایی و عشایری بیشتر از نقوش ذهنی باف و هندسی با رنگ های زنده استفاده می شود و در مناطق شهری طرح های گدان با رنگ های ملایم و روشن رایج است. شناسای این موارد نیاز به مهارت و دقت کارشناسانه دارد.