گلدان سفالی‏ نقاشی زیر لعابی‏ 30‏cm‏ سفید‏ طرح ‏باستانی‏

نقاشی زیر لعابی نوعی تکنیک باسابقه برای تزیین سفال و سرامیک است که در همه­ دنیا رواج دارد. به طورکلی در این روش با استفاده از اکسیدهای فلزی که به صورت خام در طبیعت وجود دارند یا در آزمایشگاه ها به روش مصنوعی تولید می شوند استفاده می ‌شود. از جمله این اکسیدهای فلزی می ‌توان به اخرا، اکسیدهای منگنز، مس و کبالت اشاره کرد. برای نقاشی با این اکسیدها، سطح سفالی را که بیشتر از جنس گل سفید یا خاک رس ساخته شده را در کوره پخته و آماده می کنند. چنانچه بدنه های سفالی از گل رس تولید شده باشد رنگ متمایل به قرمز دارند، به همین خاطر در بسیاری از موارد بنا به سلیقه تولید کننده آن را با لایه نازکی از لعاب سفید می پوشانند که به آن انگوب(engobe) می گویند. هنرمند سفال را با اکسید های فلزی نقاشی نموده و سطح آن را با لعاب ترانسپارنت ساده می پوشاند. در ایران معمولا از لعاب ترانسپارنت با پخت پایین استفاده می شود ولی در کشورهایی مانند چین و ژاپن دمای پخت آن به ۱۳۰۰درجه سانتیگراد می رسد. اوج رونق این هنر بهدوره سلجوقیان و حدود قرن های یازدهم و دوازدهم هجری قمری بر می گردد. درگذشته به آن زیر رنگی هم می گفتند.

از صنایع رایج در قم مى ‏توان به سرامیک‏ سازى و سفالگرى اشاره کرد. از آنجا که این منطقه داراى خاک مرغوب جهت کار سرامیک و سفالگرى مى‏باشد، سرامیک و ظروف سفالى آن معروفیت منطقه ‏اى پیدا کرده است. وجود خاک هاى مرغوب جهت سرامیک ‏سازى باعث ایجاد هنرها و صنایعى از قبیل کاشی ‏سازى، سفالگرى و آجرپزى در قم شده است. استفاده از لعاب هایی با رنگهای مختلف، بهره گیری از نقوش سنتی اسلامی، به کارگیری برخی لعابهای سنتی با توجه به وضعیت بیابانی قم (همچون لعاب قلیایی و نمکی در گذشته)، و تولید محصولات چرخ ساز و قالبی و همچنین برخی سفالهای خاصی چون خرمهره، پی سوزها، شمعدانی ها و محصولات تلفیفی ترکیبی از شاخصه‌های سفال قم می‌باشد.